Diagnostyka i leczenie
Choroba legionistów (legionelozowe zapalenie płuc)
Diagnostyka: zdjęcie RTG klatki piersiowej, badanie moczu, badanie plwociny
Leczenie: Legionella jest patogenem wewnątrzkomórkowym co sprawia, że choć in vitro pałeczki te wykazują wrażliwość na wiele antybiotyków to nie zawsze koreluje to z pożądanym efektem w przypadkach klinicznych.
Choroba legionistów wymaga leczenia antybiotykami i w większość przypadków można ją skutecznie leczyć. Osoby chorujące na legionelozowe zapalenie płuc często wymagają opieki szpitalnej. Możliwe powikłania choroby legionistów obejmują: niewydolność płuc i zgon. Około 1 na 10 osób, które zachorują na chorobę legionistów, umiera z powodu powikłań po tej chorobie. W przypadku zakażeń szpitalnych umiera około 1 na 4 osoby.
Pałeczki Legionella sp. są wrażliwe między innymi na działanie antybiotyków: makrolidowych, fluorochinolonów, tetracyklin, rifampicyny, kotrimoksazolu.
Antybiotyki betalaktamowe, aminoglikozydy i inne antybiotyki, nie wykazują skuteczności klinicznej w leczeniu zakażeń wywołanych przez pałeczki Legionella. W leczeniu zapalenia płuc wywołanego przez pałeczki Legionella nie należy stosować penicylin czy cefalosporyn, ponieważ bakterie te wytwarzają β-laktamazy unieczynniające te antybiotyki.
Objawy
Przebieg choroby może wahać się od lekkiego (kaszel, lekka gorączka i niewielkie zmiany w obrazie rtg płuc) do bardzo ciężkiego, z niewydolnością oddechową zagrażającego życiu chorego. Ponadto u ok. 30%-50% chorych mogą wystąpić objawy ze strony układu nerwowego (np. zawroty głowy, splątanie) oraz ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka, nudności).
Objawy są widoczne zazwyczaj od 2 do 10 dni od zakażenia, ale mogą również wystąpić po dłuższym czasie od zakażenia (np. do 21-dni).
Gorączka Pontiac jest chorobą o przebiegu samoustępującym, wyleczenie następuje samoistnie po 3-5 dniach. Najczęstszymi objawami są gorączka i bóle mięśni, nie występują objawy zapalenia płuc. Objawy widoczne są w czasie 24-48 godzin od zakażenia.
Ogniska i epidemie
Epidemie choroby legionistów i gorączki Pontiac występują, gdy dwie lub więcej osób jest narażonych na kontakt z bakteriami z rodzaju Legionella w tym samym miejscu zachoruje mniej więcej w tym samym czasie.
Według danych ELSDNet choroba legionistów to sporadyczna infekcja dróg oddechowych z niskimi wskaźnikami zgłaszania w krajach UE / EOG (ogółem 1,4 przypadki na 100 000 mieszkańców). Na przestrzeni lat wyraźnie widać, że liczba zgłaszanych zachorowań wzrasta wraz wprowadzaniem nowych, udoskonalonych laboratoryjnych metod diagnostycznych oraz nowych uregulowań prawnych, zwiększa się też liczba krajów rejestrujących zachorowania na legionelozę.
Epidemie są zwykle kojarzone z budynkami lub obiektami, takimi jak hotele i ośrodki wypoczynkowe, ośrodki opieki długoterminowej, szpitale i statki wycieczkowe ze złożonymi wewnętrznymi systemami wodnymi. Najbardziej prawdopodobnymi źródłem infekcji jest woda i aerozol wodny z pryszniców, wanien z hydromasażem, fontann dekoracyjnych i wież chłodniczych.
Ze względu na umiejscowienie źródła zakażenia wyróżnia się następujące kategorie przypadków zachorowań na legionelozę:
HAP (Hospital/nosocomial Acquired Pneumonia) – nabyte w czasie pobytu w szpitalu lub sanatorium; źródłem jest skażona woda w wewnętrznych systemach wodociągowych zakładów opieki zdrowotnej i specjalistyczna aparatura wytwarzająca aerozol wodny,
TAP (Travel Associated Pneumonia) – nabyte w trakcie podróży; źródłem jest skażona woda w obiektach zamieszkania zbiorowego takich jak w hotele, motele oraz na promach, kempingach, w centrach handlowych, centrach rekreacyjno-sportowych itp.,
CAP (Community Acquired Pneumonia) – nabyte poza miejscem zamieszkania (z wyłączeniem przypadków zachorowań typu HAP i TAP), źródłem jest skażona woda w obiektach przemysłowych, centrach rekreacyjno-sportowych, wielorodzinnych budynkach mieszkalnych, itp.
STRONY POWIĄZANE
- Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce (dwutygodniowe) Legioneloza poz. 59,60 „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce” (biuletyn roczny) A.48.1, A.48.2
- Choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia wyodrębniane w rejestracji zachorowań prowadzonej przez Zakład Epidemiologii NIZP-PZH – Legionelloza
- Surveillance reports on Legionnaires’ disease (ECDC)