W ramach Programu WHO Eliminacja Odry i Różyczki Laboratorium Zakładu Wirusologii NIZP PZH–PIB prowadzi molekularną diagnostykę zakażeń wirusami odry i różyczki, jak również serologiczną diagnostykę w zakresie oznaczenia obecności swoistych IgM przeciwko tym wirusom, z użyciem zwalidowanych metod diagnostycznych.
Obecnie badania te finansowane są ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025, którego zasady nie pozwalają wydatkować środków na badania inne, niż służące nadzorowi nad chorobami zakaźnymi.
Każda jednostka opieki zdrowotnej w Polsce, we współpracy z WSSE lub PSSE może skorzystać z BEZPŁATNEJ molekularnej i/lub serologicznej diagnostyki zakażeń wywołanych wirusami odry/różyczki pod warunkiem spełnienia następujących kryteriów:
1. podejrzenie zachorowania na odrę lub różyczkę
oraz
2. nadesłanie odpowiednio wypełnionego formularza Skierowania do Programu WHO (dostępne w zakładce Pliki do pobrania)
oraz
3. nadesłanie odpowiednio wypełnionego formularza Formularz Zlecenia Badania nr PO-02/F06 (dostępne w zakładce Pliki do pobrania). UWAGA: koniecznie wpisać adres zamieszkania pacjenta. Jest to wymagane przepisami i niezbędne do celów nadzoru epidemiologicznego.
oraz
4. nadesłanie materiału klinicznego adekwatnego do rodzaju zleconego badania.
MATERIAŁ DO BADAŃ PRZYJMOWANY JEST od poniedziałku do czwartku, w godzinach 8:00-15:00, w piątek w godzinach 8:00-13:00, co wynika z organizacji pracy w Zakładzie Wirusologii NIZP PZH – PIB.
MIEJSCE PRZYJĘCIA MATERIAŁU:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy (NIZP PZH – PIB)
ul. Chocimska 24,
00-791 Warszawa
Badanie poziomu swoistych IgG przeciw wirusowi odry lub różyczki może zostać bezpłatnie wykonane w ramach Programu WHO wyłącznie, gdy dotyczy diagnostyki późnych następstw zakażenia tymi wirusami np. wyspowego zapalenia mózgu jako komplikacji w przebiegu zakażenia wirusem odry.
Aby takie badanie zostało przyjęte do Programu WHO, musi spełniać wszystkie poniższe warunki:
- podejrzenie późnych następstw odry lub różyczki potwierdzone na formularzu Skierowania do Programu WHO (dostępne w zakładce Pliki do pobrania);
- nadesłanie dokładnie wypełnionego formularza Skierowania do Programu WHO, włącznie z informacjami nt.:
a. daty wystąpienia objawów choroby;
b. rodzaj objawów;
c. rodzaj wykonanych badań laboratoryjnych (druk skierowania, punkt 17. „Uwagi”)
d. zgłoszenia podejrzenia odry lub różyczki do PSSE (jeśli tak prośba o podanie numeru zgłoszenia);
3. nadesłanie odpowiednio wypełnionego formularza Formularz Zlecenia Badania nr PO-02/F06 (dostępne w zakładce Pliki do pobrania). UWAGA: koniecznie wpisać adres zamieszkania pacjenta. Jest to wymagane przepisami i niezbędne do celów nadzoru epidemiologicznego.
4. nadesłanie odpowiedniego materiału (w/w oraz odpowiedni do występujących późnych następstw np. w przypadku objawów neurologicznych to także próbka płynu mózgowo-rdzeniowego ORAZ próbka surowicy, pobrane w tym samym czasie).
UWAGA: Wykrywanie odpowiedzi poszczepiennej (IgG anty–MeV, IgG anty–RubV) nie mieści się w założeniach Projektu WHO dotyczącego eliminacji odry i różyczki.
Badania serologiczne:
- surowica lub osocze;
- próbka płynu mózgowo-rdzeniowego i surowica (wyłącznie para tych materiałów pobranych w tym samym czasie) w podejrzeniu powikłań neurologicznych po zakażeniu wirusem odry.
Badania molekularne:
- wymaz z gardła i/lub krew pełna pobrana na EDTA i/lub mocz.
UWAGA: Szczegółowe informacje, dotyczące doboru odpowiedniego materiału, jego pobrania, przechowywania i transportu dostępne w zakładce Pliki do pobrania)
Krajowe Laboratorium ds. Diagnostyki Zakażeń Wirusami Odry i Różyczki zachęca laboratoria diagnostyczne z całej Polski do przesyłania uprzednio zbadanego przez nie materiału w kierunku zakażenia wirusami odry i/lub różyczki od pacjentów z podejrzeniem zachorowania. Z uwagi na dostępność na rynku wielu komercyjnych testów do badań serologicznych charakteryzujących się różną swoistością, konieczny jest bowiem etap weryfikacji wykonanych tymi testami oznaczeń laboratoryjnych.
W przypadku materiału retestowanego badanie zostanie wykonane nieodpłatnie pod warunkiem dołączenia wypełnionego Skierowania do Programu WHO zawierającego numer zgłoszenia do PSSE.