Nadzór nad ostrymi porażeniami wiotkimi został wprowadzony w Polsce w 1990 roku z inicjatywy i pod kierownictwem prof. dr hab. n. med. Wiesława Magdzika, Przewodniczącego Polskiego Komitetu Certyfikacji Eradykacji Poliomyelitis. Jest to najbardziej czuły wskaźnik potwierdzający lub wykluczający występowanie dzikich szczepów wirusa. Zapadalność na OPW niewywołane wirusami Polio na całym świecie, niezależnie od położenia kraju wśród dzieci poniżej 15 r.ż. zostało obliczone na 1 przypadek na 100 000. Wykrywalność przypadków na tym poziomie i objęcie ich badaniami wirusologicznymi jest podstawowym wskaźnikiem jakości nadzoru epidemiologicznego w tym programie. Definicja przypadku ostrego porażenia wiotkiego obejmuje każde zachorowanie dziecka w wieku poniżej 15 r.ż. z osłabieniem mięśni szkieletowych. Kontrola przypadków ostrych porażeń wiotkich zalecana przez WHO uwzględnia:
- zapalenia wielonerwowe w tym zespół Guillain-Barre
- poprzeczne zapalenie rdzenia
- neuropatie pourazowe
- inne opw u dzieci w wieku poniżej 15 r.ż. z wyłączeniem izolowanego porażenia nerwu twarzowego.
Nadzór nad OPW opiera się na poniższych działaniach:
- Zgłoszeniu podlegają wszystkie przypadki ostrego porażenia wiotkiego jakichkolwiek grup mięśniowych, z wyłączeniem izolowanego porażenia nerwu twarzowego u dzieci poniżej 15 roku życia.
- Dzieci te są hospitalizowane w wyznaczonych oddziałach szpitalnych o profilu neurologicznym.
- Powiadomiony zostaje epidemiolog z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, który wysyła “Kartę zgłoszenia ostrego porażenia wiotkiego / opw / lub poliomyelitis” do Zakładu Epidemiologii NIZP-PZH, skąd dane zebrane z całej Polski są przesyłane na bieżąco do biura regionalnego WHO w Kopenhadze.
- Od każdego chorego zostają pobrane 2 próbki kału w odstępach 1 – 2 dni i przesłane do diagnostyki wirusologicznej do ZakÂadu Wirusologii NIZP-PZH, który jest Krajowym Ośrodkiem ds.. Diagnostyki Zakażeń Poliowirusami posiadającym akredytacje WHO.
- Wywiady odnośnie zachorowań na ostre porażenia wiotkie są zbierane i zawierane w “Raportach o przypadku opw lub poliomyelitis” w ramach ogólnopolskiego systemu nadzoru. Raporty są sporządzane przez Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne w oparciu o badania kontrolne w terminie od 60 do 90 dni po wystąpieniu porażeń i obejmują dane demograficzne , epidemiologiczne i kliniczneoraz wyniki badań wirusologicznych.
- Zakład Epidemiologii NIZP-PZH przesyła dane z całego kraju do WHO w Kopenhadze. W celu oceny sprawności nadzoru nad OPW przyjęto dla wszystkich krajów świata wskaźnik podejrzeń i badań wirusologicznych dla 1 przypadku OPW na 100 tyś mieszkańców, czyli w Polsce powinno się badań corocznie ponad 60-cioro dzieci z objawami ostrych porażeń wiotkich.
